MỤC ĐÍCH
Bản đồ tư duy được sử dụng để diễn đạt và nắm bắt những suy nghĩ, ý tưởng và thông tin.
MÔ TẢ
Lập bản đồ tư duy là một hình thức ghi chú ghi lại những suy nghĩ, ý tưởng và thông tin trong một sơ đồ phi tuyến tính. Bản đồ tư duy sử dụng hình ảnh, từ ngữ, màu sắc và các mối quan hệ được kết nối để áp dụng cấu trúc và logic cho suy nghĩ, ý tưởng và thông tin. Bản đồ tư duy có một ý tưởng chính trung tâm được hỗ trợ bởi các ý tưởng phụ (hoặc chủ đề), tiếp theo là nhiều lớp ý tưởng (hoặc chủ đề phụ) nếu cần để nắm bắt và diễn đạt đầy đủ khái niệm. Các kết nối được thực hiện giữa các ý tưởng bằng các nhánh thường có một từ khóa được liên kết với chúng để giải thích cho sự kết nối.
Bản đồ tư duy có thể được phát triển riêng lẻ hoặc như một hoat động hợp tác. Chúng có thể được tạo trên giấy hoặc sử dụng phần mềm chuyên dụng.
BA sử dụng sơ đồ tư duy để:
- Suy nghĩ thấu đáo và đưa ra ý tưởng về các khái niệm hoặc vấn đề phức tạp,
- Khám phá các mối quan hệ giữa các khía cạnh khác nhau của một vấn đề theo cách truyền cảm hứng cho tư duy sáng tạo và phản biện
- Trình bày một quan điểm tổng hợp về các khái niệm hoặc vấn đề phức tạp.
Không có định dạng chuẩn cho sơ đồ tư duy. Mục đích của bản đồ tư duy là nắm bắt thông tin theo cách gần giống với cách tâm trí chúng ta xử lý thông tin. Hình ảnh sau đây nhằm minh họa cấu trúc chung và cách sử dụng sơ đồ tư duy.
YẾU TỐ
Chủ đề chính
Chủ đề chính của bản đồ tư duy là suy nghĩ hoặc khái niệm đang được trình bày rõ ràng. Chủ đề chính được đặt ở trung tâm của hình ảnh để nhiều chủ đề và liên kết có thể phân nhánh. Hình ảnh thường được sử dụng làm chủ đề chính vì chúng chứa rất nhiều thông tin và có thể hữu ích trong việc kích thích các chủ đề liên quan.
Chủ đề
Chủ đề là những suy nghĩ hoặc khái niệm giải thích hoặc nói rõ hơn về chủ đề chính. Sự liên kết của chúng với chủ đề chính được thể hiện thông qua một nhánh (đường kết nối) có từ khóa liên kết với nó. Có thể có nhiều hoặc ít chủ đề tùy theo yêu cầu để khám phá đầy đủ tư tưởng hoặc khái niệm của chủ đề chính.
Chủ đề nhỏ
Chủ đề nhỏ là những suy nghĩ hoặc khái niệm giải thích hoặc trình bày rõ hơn về chủ đề và liên quan trực tiếp đến chủ đề chính. Sự liên kết của chúng với chủ đề được thể hiện thông qua một nhánh (đường kết nối) có từ khóa liên kết với nó. Có thể có nhiều hoặc ít chủ đề nhỏ tùy theo yêu cầu để khám phá đầy đủ tư tưởng hoặc khái niệm của chủ đề chính.
Phân nhánh
Các nhánh là sự liên kết giữa chủ đề chính, chủ đề và chủ đề nhỏ.
Các nhánh bao gồm một từ khóa nói rõ bản chất của mối liên kết.
Từ khoá
Từ khóa là từ đơn dùng để nói rõ tính chất liên kết của các chủ đề hoặc tiểu chủ đề được kết nối bởi một nhánh. Các từ khóa hữu ích cho cả việc phân loại chủ đề và để kích hoạt các liên kết bổ sung.
Màu sắc
Màu sắc có thể được sử dụng để phân loại, ưu tiên và phân tích các chủ đề, chủ đề con và các liên kết của chúng. Không có tiêu chuẩn mã màu xác định cho bản đồ tư duy.
Mỗi người tạo bản đồ tư duy áp dụng màu sắc theo cách phù hợp nhất với kiểu suy nghĩ của họ.
Hình ảnh
Hình ảnh có thể được sử dụng trong bản đồ tư duy để thể hiện khối lượng thông tin lớn hơn mà không thể diễn đạt trong các tiêu đề chủ đề ngắn. Hình ảnh rất hữu ích trong việc kích thích sự sáng tạo và đổi mới bằng cách tạo ra những suy nghĩ, ý tưởng và liên tưởng bổ sung.
CÂN NHẮC SỬ DỤNG
Điểm mạnh
- Có thể được sử dụng như một công cụ cộng tác và giao tiếp hiệu quả.
- Tóm tắt những suy nghĩ, ý tưởng và thông tin phức tạp theo cách thể hiện cấu trúc tổng thể.
- Các liên kết và chủ đề nhỏ tạo điều kiện cho sự hiểu biết và ra quyết định.
- Cho phép giải quyết vấn đề một cách sáng tạo bằng cách diễn đạt các liên tưởng và tạo ra các liên tưởng mới.
- Có thể hữu ích trong việc chuẩn bị và thuyết trình.
Hạn chế
- Có thể bị lạm dụng như một công cụ động não, và việc ghi lại các ý tưởng và tạo liên tưởng có liên quan có thể cản trở việc hình thành ý tưởng.
- Việc chia sẻ hiểu biết về bản đồ tư duy có thể khó truyền đạt.
